FIJI: Anthropology-inspired Storytelling Office
Κείμενο: Αντώνης Πετράς
Η ανθρωπολογία:
Πως απαντάμε στο ερώτημα “τι είναι ανθρωπολογία”; Αναλωνόμαστε στην ανάδειξη διαφορών με τις άλλες επιστήμες που παράγουν λόγους για τους ανθρώπους ή εστιάζουμε στην μεθοδολογία της προκειμένου να διεκδικήσουμε μια θέση στο πάνθεον της επιστημονικής αυθεντίας; Έχει από καιρό καταστεί σαφές ότι η υποχρηματοδότηση, η υποτίμηση και η στοχοποίηση των ανθρωπιστικών επιστημών δεν αποτελεί παραφωνία, αλλά μια συνειδητή πολιτική και οικονομική επιλογή. Αποτελεί επομένως σημαντικό διακύβευμα τόσο στις σχέσεις μεταξύ επιστημών, όσο και στις σχέσεις μεταξύ επιστημόνων/ισσών, να μην μετατραπεί η συρρίκνωση αυτή ούτε σε ανθρωποφαγικό ανταγωνισμό, ούτε σε βιαστική παραγωγή “χρήσιμων” και “εύπεπτων” συμπερασμάτων.
Όπως και αν επιλέγαμε να την ορίσουμε, η ανθρωπολογία προσφέρει ένα σύνολο λογοθετικών, ερευνητικών και συναισθηματικών εργαλείων που επιδιώκουν από τη μία να κατανοήσουν καλύτερα την πραγματικότητα των υποκειμένων με τα οποία συνομιλεί και από την άλλη να επισημάνει το γεγονός ότι
η κατανόηση αυτή επηρεάζεται -αν δεν δημιουργείται εξ’ ολοκλήρου – από την θεσιακότητα της/του ερευνήτριας/ερευνητή.
Είναι:
“Tο Διοικητικό Συμβούλιο δηλώνει ότι η ανθρωπολογία μπορεί, και για την ακρίβεια έχει υποχρέωση να βοηθήσει στην βελτίωση των πολιτικών της κυβέρνησης των Η.Π.Α. μέσω της μεγαλύτερης δυνατής διάδοσης της ανθρωπολογικής γνώσης στην δημόσια σφαίρα” Αυτό είναι απόσπασμα από την ανακοίνωση του American Anthropological Association το 2007, ως απάντηση στο πρόγραμμα “Human Terrain System” των ενόπλων δυνάμεων των Η.Π.Α. που τοποθετούσε ανθρωπολόγους σε αντιτρομοκρατικες αποστολές στο Ιρακ και το Αφγανιστάν. Το Δ.Σ. του Α.Α.Α. δήλωνε την αντίθεση του στο πρόγραμμα και υπενθύμιζε την υποχρέωση των ανθρωπολόγων “να μην προξενούν κακό σε αυτές/ους που μελετούν” -υποχρέωση που είναι δύσκολο να τηρηθεί όταν οι ανθρωπολόγοι αποτελούν κομμάτι ενός στρατού κατοχής.
Ένα δεύτερο παράδειγμα θα μπορούσε να είναι αυτό της εταιρικής συμβουλευτικής. Το πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης προσφέρει πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών στην “Διεθνή Ανάπτυξη”. Πρόκειται για ένα πεδίο πολύ δημοφιλές για απόφοιτους/ες ανθρωπολογίας -ειδικά από τον ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο Νότο- που προσπαθούν να γλυτώσουν από την μαζική ανεργία ή τις επισφαλείς και “ευέλτικες” θέσεις εργασίας του πεδίου τους. Μέσα από αυτά τα προγράμματα σπουδών, η
ανθρωπολογική γνώση μετατρέπεται σε εργαλείο στα χέρια “εταιρειών παροχής υπηρεσιών, κατασκευαστικών ή συμβούλων των αγορών” που μπορεί να τις βοηθήσει να “φτάσουν στο πλήρες των δυνατοτήτων τους”.
Η ανθρωπολογική γνώση λοιπόν είναι ήδη στην δημόσια σφαίρα, ενω η διαμάχη για την “στρατιοτικοποίηση της ανθρωπολογίας” ή την “ανθρωπολογικοποίηση του στρατού” μας αναγκάζει να αναρωτηθούμε για τις δυνατότητες και της ευθύνες της μέσα σε αυτήν.
Εδώ:
Η έκθεση μας σε κοινά ερεθίσματα είναι αυτό που συγκροτεί την έννοια των συλλογικών υποκειμένων, είτε μιλάμε για κοινότητες, είτε για έθνη-κράτη. Και παρά το γεγονός ότι ίσως δεν είναι πλέον οι εφημερίδες και τα κανάλια που κυρίως ορίζουν την κοινή μας ταυτότητα, είναι αναπόφευκτα το πλαίσιο της Ελλάδας -όπως και αν αυτή νοηματοδοτείται- που διαμορφώνει το παρόν κείμενο. Μέσα από αυτό το πρίσμα, το εδώ για το οποίο καλούμαστε να μιλήσουμε, βρίθει από πεδία των οποίων οι π(λ)ηγές είναι ακόμα ανοιχτές: οικονομική κρίση και δημοψήφισμα, κινητοποιήσεις και αστυνομική βία, Τέμπη και ιδιωτικοποιήσεις, κορονοϊός και “κοινωνικές αποστάσεις”, γενοκτονία της Γάζας και προσφυγικό, κλιματική κατάρρευση.
;
Σε επίπεδο δημοσίου διαλόγου παρατηρούμε και τις θεματολογίες που απασχολούν την ανθρωπολογική έρευνα, και τα πλαίσια που αυτή προτείνει για την προσέγγιση τους. Το ζητούμενο ωστόσο που παραμένει, είναι να διεκδικήσει αυτή η επιστήμη να μην υποβαθμίζεται σε ευκαιριακό εργαλείο προς χρήση, ενοικίαση ή πώληση από τις εκάστοτε οικονομικές και πολιτικές δομές εξουσίας. Αντιθέτως, καλείται να αναγκάσει αυτές τις δομές να λογοδοτούν στις κοινωνίες και τα υποκείμενα που πλήττει, να αναδεικνύει και να κατανοεί τις εμπειρίες που προξενεί αυτή η εξουσία, αλλά και να χρησιμοποιεί συνεχώς την αυτοκριτική προκειμένου να έχει συνείδηση της θέσης της, των προνομίων που αυτή συνεπάγεται και της εξουσίας που αυτή φέρει.
rateio delegado g7
I really like your blog.. very nice colors & theme. Did you make this website yourself or did you hire someone to do it for you? Plz answer back as I’m looking to design my own blog and would like to know where u got this from. appreciate it