Ο Σύνδεσμος Λουτρακιωτών-Περαχωριτών «Ο Ίβυκος», υπό την αιγίδα της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, διοργανώνει στις 20,21 και 22 Μαΐου την δράση
«Εθνογραφικό Εργαστήρι: Λαϊκός Πολιτισμός, Πολιτιστική Διαχείριση και Τουριστικό Αποτύπωμα»
, που θα λάβει χώρα στο Λουτράκι και την Περαχώρα Κορινθίας. Tο Εθνογραφικό Εργαστήρι, απευθύνεται σε φοιτητές κάθε βαθμίδας, ερευνητές, εκπαιδευτικούς, πολιτιστικούς διαχειριστές, επαγγελματίες του τουρισμού, μουσικούς, χοροδιδασκάλους, καθώς και σε οποιονδήποτε κινείται στον ευρύτερο χώρο της διαχείρισης πτυχών του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού.
Αρχικά, στις 20 Μαΐου, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν διαθεματικές και διεπιστημονικές θεωρητικές εισηγήσεις, για την έρευνα, την μελέτη και την τεκμηρίωση της μουσικής, του χορού και των ενδυμάτων, καθώς και για τις πολιτικές διαχείρισης μορφών πολιτισμικής κληρονομιάς με έμφαση σε συγκεκριμένα εθνογραφικά παραδείγματα. Επιπλέον, με την συμμετοχή πολιτιστικών διαχειριστών με ενεργό δράση σε διάφορα ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα, θα γίνει αναφορά σε ζητήματα πολιτιστικής διαχείρισης, πολιτιστικής διοίκησης και εναλλακτικών πρακτικών τουριστικής ανάδειξης στοιχείων του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού, μέσα από ετερόκλητες μελέτες περίπτωσης.
Συγκεκριμένα, ο Θάνος Κώτσης, Λαογράφος (MSc), θα αναφερθεί στην πολιτισμική φυσιογνωμία της ευρύτερης περιοχής του Ιστορικού Δήμου Λουτρακίου Περαχώρας και στην σχέση του τοπικού λαϊκού πολιτισμού με το έντονο τουριστικό αποτύπωμα του τόπου, μέσα από μια αναδρομή στην τοπική ιστορία. Ο Γιάννης Δρίνης, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαπολιτισμικών Θεμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, θα κάνει μια κριτική προσέγγιση γύρω απ’ τις πολιτικές διαφύλαξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς σε σχέση με τον τουρισμό. Ο Νίκος Πουλάκης, Διδάκτωρ Εθνομουσικολογίας, θα κάνει μια αναδρομή στην έρευνα του δημοτικού τραγουδιού και των καταγραφικών προσπαθειών διαχρονικά, με αναφορές στις σωστικές και αρχειακές πολιτικές και στις μουσικές εκδόσεις. Ο Γιώργος Καλομοίρης, Πολιτιστικός Διαχειριστής (MSc), θα παρουσιάσει το Ψηφιακό Αποθετήριο Προφορικής Ιστορίας και Λαϊκού Πολιτισμού του Δήμου Μαλεβιζίου», καθώς και το ερευνητικό πρόγραμμα «IDaology», που αφορά στην καταγραφή του ποιμενικού βιώματος και γενικότερα της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς με επίκεντρο τις κοινότητες του Ψηλορείτη, που πραγματοποιούνται απ’ την ΑΜΚΕ Androidus Project Tank. Η Νένα Παπαγγελή, Προϊσταμένη της Οικονομικής Διεύθυνσης του Δήμου Σαλαμίνας, θα μιλήσει για τον στρατηγικό σχεδιασμό ως μοχλό ανάπτυξης των πολιτιστικών οργανισμών, φέρνοντας ως παράδειγμα την περίπτωση του Μουσείου Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης του Δήμου Σαλαμίνας.
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του εθνογραφικού εργαστηρίου, σε ξεχωριστή συνεδρία, θα γίνει προβολή δυο εθνογραφικών ντοκιμαντέρ («Το Κουλουριώτικο Χασάπικο» και «Ο Όρκος των βοσκών του Ψηλορείτη») και θα ακολουθήσει στρογγυλή τράπεζα για τον σχολιασμό τους από τους συντελεστές τους, καθώς και συζήτηση γύρω από θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα σχετικά με την οπτική αποτύπωση πτυχών του λαϊκού πολιτισμού και τον εθνογραφικό κινηματογράφο από καταξιωμένους ειδικούς επιστήμονες.
Στις 21 Μαΐου, θα πραγματοποιηθούν δυο εργαστηριακές δράσεις με έμφαση στον τοπικό λαϊκό πολιτισμό της ευρύτερης περιοχής του Λουτρακίου και της Περαχώρας. Η πρώτη εργαστηριακή δράση σχετίζεται με την χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας στην εθνογραφική έρευνα, την οπτική αποτύπωση στοιχείων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και την κινηματογράφηση και τις πολιτικές της εικόνας, μέσα απ’ τις σύγχρονες προσεγγίσεις της οπτικής ανθρωπολογίας. Στο πλαίσιο αυτού του εργαστηρίου, οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν σε μια μουσικοχορευτική καταγραφή ντόπιων κατοίκων της περιοχής, υπό την επίβλεψη και την καθοδήγηση του Διδάκτορα Εθνομουσικολογίας και μέλος ΕΔΙΠ του ΕΚΠΑ Νίκου Πουλάκη και του Οπτικού Ανθρωπολόγου και κινηματογραφιστή Σίλα Μιχάλακα. Στόχος αυτής της δράσης είναι η εισήγηση θεωρητικών και μεθοδολογικών ζητημάτων γύρω απ’ την σύγχρονη εθνομουσικολογική έρευνα και την οπτικοακουστική καταγραφή δημοτικών τραγουδιών και χορών, καθώς και η κριτική ανάλυση του υλικού που θα καταγραφεί με το πέρας της δράσης, σε σχέση με ζητήματα αρχών και δεοντολογίας της εθνογραφικής έρευνας.
Η δεύτερη εργαστηριακή δράση, σχετίζεται με την Θεωρητική και μεθοδολογική κατάρτιση του ερευνητή σε ζητήματα που αφορούν, αφενός μεν την προσέγγιση της ένδυσης ως πολιτισμικής πρακτικής και των ενδυμάτων ως ιστορικών τεκμηρίων πολιτισμού, και αφετέρου, τη διεξαγωγή της επιτόπιας ενδυματολογικής έρευνας, με αφορμή τη μελέτη περίπτωσης της τοπικής ενδυμασίας από την Περαχώρα Κορινθίας. Κατά την διάρκεια αυτής της δράσης, η Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας του Δ.Π.Θ Νάντια Μαχά, σε συνεργασία με την επιμελήτρια των μουσειακών συλλογών του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος Ναυπλίου Αγγελική Ρουμελιώτη, θα παρουσιάσουν και θα αναλύσουν κριτικά την επιτόπια καταγραφή ενδυμάτων που πραγματοποίησε το προσωπικό του ΠΛΙ την δεκαετία του 1980 στην Περαχώρα, αλλά και την ευρύτερη ενδυματολογική έρευνα του ΠΛΙ στην Πελοπόννησο. Στόχος της παρούσας δράσης είναι ο προβληματισμός των συμμετεχόντων γύρω από τις πολιτικές της έρευνας και των μεθοδολογικών εργαλείων που έχουν χρησιμοποιηθεί διαχρονικά για την μελέτη του ενδύματος, καθώς και γύρω απ’ τις πολιτικές διαχείρισης των ενδυμάτων και την χρήση τους ως εκθεμάτων σε μουσειακές συλλογές. Επιπλέον, στο πλαίσιο αυτής της δράσης, η Καθηγήτρια φυσικής αγωγής και επιστημονική συνεργάτιδα του φωτογραφικού project «Mitos»: Το νήμα της Ελλάδος Αριστούλα Τόλη, θα αναφερθεί στο παράδειγμα του έργου του φωτογράφου Μιχάλη Παπά για τις ελληνικές φορεσιές, σε σχέση με την διαχείριση του παρελθόντος στο παρόν και την οπτική αποτύπωση και χρήση τοπικών ενδυμασιών ως κύριων ταυτοτικών στοιχείων.
Στις 22 Μαΐου, θα πραγματοποιηθεί ένα βιωματικό σεμινάριο για την μουσικοχορευτική ταυτότητα της περιοχής και τα τοπικά τελετουργικά δρώμενα από τον χοροδιδάσκαλο και μουσικό Δημήτρη Μπάκο με την συμμετοχή του Επιστημονικού Υπεύθυνου του Εθνογραφικού Εργαστηρίου Θάνου Κώτση, ντόπιων κατοίκων και μουσικών, ενώ θα προηγηθεί παραδοσιακό γλέντι με την ορχήστρα του Γιάννη Παυλόπουλου και του Αλέξανδρου Αρκαδόπουλου (21 Μαΐου). Στο σεμινάριο αυτό, θα παρουσιαστούν τα τοπικά μουσικοχορευτικά ιδιώματα σε συνεργασία με ντόπιους βιωματικούς φορείς της τοπικής παράδοσης, ενώ θα περιλαμβάνεται και η αντίστοιχη λαογραφική και ανθρωπολογική τεκμηρίωση του επιτελεστικού πλαισίου μέσα στο οποίο πραγματοποιούνται τα τοπικά λαϊκά δρώμενα στον κύκλο του χρόνου, αναδεικνύοντας, παράλληλα, το σύγχρονο πλαίσιο αναβίωσης τελετουργικών δρωμένων ως βασική πρακτική αναδιαπραγμάτευσης του παρελθόντος στο παρόν.
Εισηγητές
- Θάνος Κώτσης, Λαογράφος(MSc), Υποψ. Διδάκτωρ Λαογραφίας και Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Επιστημονικός υπεύθυνος του Εθνογραφικού Εργαστηρίου.
- Γιάννης Δρίνης, Διδάκτωρ Λαογραφίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Προϊστάμενος Διεύθυνσης Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαπολιτισμικών Θεμάτων, Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, Διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
- Νίκος Πουλάκης, Διδάκτωρ Εθνομουσικολογίας, ΕΚΠΑ, Μέλος Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού, Τμήμα Μουσικών Σπουδών, ΕΚΠΑ.
- Νάντια Μαχά, Επίκουρη Καθηγήτρια Λαογραφίας, Τμήμα Ιστορίας-Εθνολογίας, ΔΠΘ.
- Σίλας Μιχάλακας, Οπτικός Ανθρωπολόγος (MSc), Παραγωγός-Σκηνοθέτης Ντοκιμαντέρ.
- Αγγελική Ρουμελιώτη, Υπεύθυνη μουσειακών συλλογών Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος.
- Γιώργος Καλομοίρης, Αρχαιολόγος-Πολιτιστικός Διαχειριστής (MSc), Υποψ. Διδάκτωρ Πολιτιστικού σχεδιασμού, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Πρόεδρος ΑΜΚΕ Androidus Tank.
- Νένα Παπαγγελή, Προϊσταμένη Οικονομικής διεύθυνσης Δήμου Σαλαμίνας, Πολιτιστική Διαχειρίστρια (MSc).
- Αριστούλα Τόλη, Καθηγήτρια φυσικής αγωγής, Τελειόφοιτη Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Σπουδές στο χορό», ΕΚΠΑ.
- Δημήτρης Μπάκος, Χοροδιδάσκαλος- Μουσικός.
- Γιάννης Παυλόπουλος, Μουσικός.